Istorija Pulicerove nagrade

Pri kraju 19. vijeka, Džozef Pulicer se istakao kao samo otjelotvorenje američkog novinarstva. Porijeklom Mađar, Pulicer, jaka i nesavladiva ličnost, bio je najvještiji od izdavača novina, strastveni krstaš protiv nepoštene vlade, žestoki takmičar, nalik jastrebu, koji nije prezao od senzacionalizma zarad tiraža, vizionar koji je obogatio svoju profesiju.

Nјegove inovativne novine ”New York World” i ”St. Louis Post-Dispatch” preoblikovali su novinarstvo. Pulicer je prvi pozvao na obuku novinara na univerzitetskom nivou, i svakako da trajni uticaj Pulicerove nagrade za novinarstvo, književnost, muziku i dramu treba pripisati njegovoj vizionarskoj oštroumnosti.

U svom testamentu iz 1904. godine, koji je predviđao uspostavljanje Pulicerove nagrade kao podsticaja na izvrsnost, Pulicer je odredio samo četiri nagrade za novinarstvo, četiri za pisanje i dramu, jednu za obrazovanje i pet putničkih stipendija. Inicijalno su tri stipendije dodijelјene po preporuci Fakulteta za novinarstvo Univerziteta Kolumbija svršenim studentima, dvije stipendije – za umjetnost i muziku – dodjeljivao je žiri koji se sastojao od akademskog osoblja sa Odsjeka za muziku Univerziteta Kolumbija, Instituta za muzičku umjetnost (muzika) i Nacionalne akademije za dizajn (umjetnost). Kao i druge nagrade, posljednje dvije stipendije otvorene su za sve studente muzike i umjetnosti u Americi.

U novinarstvu, nagrade su trebale prepoznati ”najmanje interesno motivisanu i najzaslužniju javnu uslugu koju je pružila bilo koja američka novina tokom prethodne godine”(zlatna medalјa u vrijednosti 500 dolara bez novčane komponente), ”najbolјi urednički članak napisan tokom godine, gdje je test izvrsnosti jasnoća stila, moralna svrha, zdravo rezonovanje i moć uticaja na javno mnjenje u pravom smijeru” (500 dolara) i ”najbolјi primjer reporterskog rada tokom godine, pri čemu je test stroga tačnost, strogost, ostvarenje nekog javnog dobra koje izaziva pažnju i poštovanje javnosti” (1.000 dolara). Kada je riječ o pisanju, nagrade su bile za američki roman (1.000 dolara), originalnu američku predstavu izvedenu u Nјujorku (1.000 dolara), knjigu o istoriji SAD (2.000 dolara) i američku biografiju (1.000 dolara) .

Ali, osjetlјiv na dinamičan napredak svog društva, Pulicer je omogućio široke promjene u sistemu nagrada. Osnovao je Savjetodavni nadzorni odbor  ovlastivši ga da ”po svom nahođenju suspenduje ili promijeni bilo koju temu ili teme, zamjenjujući ih drugima, ukoliko po presudi odbora takva suspenzija, promjene ili zamjene su u službi javnog interesa, ili u skladu sa javnim potrebama ili zbog same promjene vremena”. Takođe, ovlastio je Odbor da uskrati bilo koju nagradu za koju su prijave pale ispod standarda izvrsnosti. Ovlaštenja odbora su bila takva da su mogla naknadno poništiti preporuke za nagradu koje su žiriji dodijelili u svakoj od kategorija.

Stoga je sistem nagrada, od osnivanja 1917. godine, često revidiran. Odbor, kasnije preimenovan u Odbor za Pulicerovu nagradu, povećao je broj nagrada na 21 i uveo poeziju, muziku i fotografiju kao teme, poštujući duh i namjere testamenta osnivača.

U zvaničnoj najavi nagrada, u aprilu svake godine, navedeno je da nagrade dodjeljuje predsjednik Univerziteta Kolumbija na preporuku Odbora za Pulicerovu nagradu. Ova formulacija je izvedena iz Pulicerovog testamenta, koji je Kolumbiju naveo kao sjedište administracije nagrada. Danas, u stvari, nezavisni odbor donosi sve odluke u vezi sa nagradama. Pulicer je svojim testamentom darovao Kolumbiji 2.000.000 dolara za osnivanje novinarske škole, od kojih je jedna četvrtina trebalo da se “primijeni na nagrade ili stipendije za podsticanje služenja javnosti, javnog morala, američke književnosti i napredovanja obrazovanja.”

Danas, nagrade se dodjeljuju u više kategorija, i to:

NOVINARSTVO

1. Pulicerova nagrada za službu javnosti (Public Service);
2. Pulicerova nagrada za udarnu vijest (Breaking News Reporting);
3. Pulicerova nagrada za istraživačko novinarstvo (Investigative Reporting);
4. Pulicerova nagrada za dokumentarno izvještavanje (Explanatory Reporting);
5. Pulicerova nagrada za lokalno izvještavanje (Local Reporting);
6. Pulicerova nagrada za nacionalno izvještavanje (National Reporting);
7. Pulicerova nagrada za međunarodno izvještavanje (International Reporting);
8. Pulicerova nagrada za istaknuti članak (Feature Writting);
9. Pulicerova nagrada za komentar (Commenatry);
10. Pulicerova nagrada za kritiku (Criticism);
11. Pulicerova nagrada za uredništvo (Editorial Writting);
12. Pulicerova nagrada za uredničku karikaturu (Editorial Cartooning);
13. Pulicerova nagrada za foto udarnu vijest (Breaking News Photography);
14. Pulicerova nagrada za istaknutu fotografiju (Feature Photography).

KNJIŽEVNOST I DRUGI VIDOVI UMJETNOSTI

1. Pulicerova nagrada za fikciju;
2. Pulicerova nagrada za dramu;
3. Pulicerova nagrada za  istoriju;
4. Pulicerova nagrada za biografiju/autobigrafiju;
5. Pulicerova nagrada za poeziju;
6. Pulicerova nagrada za dokumentarno djelo;
7. Pulicerova nagrada za muziku.

Izvor: Pulitzer